શું તમે ચણાનું વાવેતર કરો છો ?

વાવેતર સમય :-

• નવેમ્બરનાં પ્રથમ પખવાડીયા દરમિયાન પિયત ચણાની જાતોનું વાવેતર કરવું.

• બિનપિયત ચણાની જાતોનું વાવેતર ઓકટોબર ના છેલ્લા અઠવાડિયા થી કરી શકાય.

બિયારણ દર :-

• પિયત વાળી જમીનમાં :- ૧૫ થી ૨૦ કિલો/એકર

• બિન પિયત વાળી જમીનમાં :- ૨૫-૨૮ કિલો/એકર

• વાવેતર પહેલાં બીજને ફુગનાશક દવાનો પટ આપવો જેથી આગળ જતાં સૂકારાનાં પ્રશ્નો મા રાહત રહે.

જમીન :-

• પિયત વાળી જમીનમાં ચોમાસું પાકની કાપણી કરી ઓરવણ કરવું. વરાપ થાય પછી ખેડ કરી જમીન તૈયાર કરી વાવણી કરવી.

• બિન પિયત જમીનમાં વધારે ભેજ સંગ્રહ શકિતવાળી, કાળી, મધ્યમ કાળી કાંપવાળી જમીનમાં ચોમાસું પાકની કાપણી કરી તરત જ જમીન ખેડી પછી પાટ મારી વાવણી કરવી જેથી ભેજની માત્રા જળવાઈ રહે અને બીજનો ઉગાવો સારો થાય છે.

ખાતર :-

• ચણાને વાવણી વખતે ખાતરનો એક જ ડોઝ આપવો.

• પાયાનાં ખાતર તરીકે ૧૫ કિલો યુરીયા અને ૪૦ કિલો ડીએપી/એકર આપવું.

• ચણાનાં મૂળમાં રાઈઝોબિયમ જીવાણુંની પ્રવૃત્તિ ૨૧ દિવસમાં શરૂ થાય છે, તેથી છોડ પોતે જ હવાનો નાઈટ્રોજન વાપરવાની શકિત મેળવી લે છે. આ કારણથી ચણાને પૂર્તિ ખાતર ની જરૂર નથી.

• ઘણા ખેડૂતો પિયત ચણામાં પૂર્તિ ખાતર તરીકે યુરીયા આપે છે. જેથી ખોટો ખર્ચ થાય છે સાથે જ નુકસાન પણ થાય છે.

• ચણામાં વધારે નાઈટ્રોજન આપવાથી છોડની વધુ પડતી વાનસ્પતિક વૃદ્ધિ થાય છે. આવા છોડમાં ફૂલો પણ મોડાં બેસે છે. આથી ચણામાં પૂર્તિ ખાતર કયારેય ન આપવું.

પિયત :-

• પ્રથમ પિયત - વાવણી બાદ તરત જ

• બીજું પિયત - ૨૦ દિવસ પછી (ડાળી ફૂટવાના સમયે)

• ત્રીજું પિયત - ૪૦ થી ૪૫ દિવસે (ફૂલ બેસતી વખતે)

• ચોથું પિયત - ૬૦ થી ૭૦ દિવસે (પોપટા બેસતી વખતે)

નિંદામણ :-

• જો ખૂબ જ સમસ્યા હોય તો વાવણી વખતે પેન્ડીમીથાલીન ૩૦% ૫૦૦ મિલી ના દરે પ્રતિ એકરમાં માત્ર વહેતા પાણી સાથે આપવું.  (ચણા ઉગતાં પહેલાં)

ખાસ નોંધ :-

• ચણામાં ડાળી ફૂટતી વખતે, ફૂલ અને પોપટા બેસતી વખતે એમ ત્રણ કટોકટીની અવસ્થાએ પિયતની ખાસ જરૂરિયાત હોય છે. આ સમયે પાણી આપવાથી પાણી નો યોગ્ય ઉપયોગ અને આર્થિક ફાયદો થાય છે.

• જો ખૂબ જ ટૂંકા ગાળે પિયત આપવામાં આવે તો છોડનો વાનસ્પતિક વૃદ્ધિ વધુ થાય છે અને ફૂલ તથા પોપટા મોડા આવે છે અને સરવાળે ઉત્પાદન ઓછું આવે છે.